Jeśli nie mamy naprawdę poważnych powodów do rozwiązania małżeństwa, lepiej wówczas zdecydować się na separację. Być może zyskamy dzięki temu czas na wyjście z kryzysu. Jest to również dobra alternatywa dla osób wierzących, bowiem akceptuje ją nawet Kościół katolicki. Zanim jednak podejmiemy decyzję warto abyśmy wzięli pod lupę skutki prawne, jakie rodzi zarówno rozwód jak i separacja.
Separacja
Jest formą rozdzielenia, ale w przeciwieństwie do rozwodu - nie kończy naszego związku. Wciąż jesteśmy małżeństwem. Czasami to pierwszy krok do ostatecznego rozstania, ale bywa i tak, że małżonkowie do siebie wracają.
Należy wiedzieć, że często najpierw dochodzi do tzw. separacji faktycznej (nie mieszkacie ze sobą lub po prostu nie funkcjonujecie jako para, ale wyłącznie dlatego, że sami tak ustaliliście. Poza tym nic się nie zmieniło). Dopiero sąd orzeka separację prawną, która uzasadnia "zupełny rozkład pożycia" - czyli zerwanie więzi uczuciowej, fizycznej i ekonomicznej.
Jeśli oboje godzi się na separację prawną sprawa toczy się bez procesu i wszystko może ograniczyć się do jednego spotkania. Sąd nie będzie próbował pojednania osób ze sobą, wystarczą mu zeznania. Koszt całej procedury wynosi 100 zł. Warto jednak pamiętać o tym, że nie jest to możliwe, gdyby miało na tym ucierpieć dobro małoletnich dzieci.
Jeżeli separacji chce jeden z członków małżeństwa, a druga strona się na nią nie godzi, trzeba wnieść pozew do sądu okręgowego właściwego dla waszego miejsca zamieszkania. Jeśli na przykład mąż się wyprowadził ze wspólnego mieszkania, a żona nadal w nim przebywa, warto złożyć pismo do sądu w którego okręgu się mieszka. Kiedy żadne z członków już tam nie mieszka, właściwym sądem będzie sąd okręgowy miejsca zamieszkania strony pozwanej.
W pozwie należy podać dane (nazwiska, imiona, aktualne adresy) i określić, czego żąda się (na przykład orzeczenia separacji z winy męża). Powinnaś/eś także napisać, na czym polega rozkład pożycia między Wami i wskazać dowody (na przykład świadków). Pozew musimy własnoręcznie popisać. Trzeba do niego dołączyć:
- odpis skrócony aktu małżeństwa,
- odpis skrócony aktu urodzenia wspólnego dziecka,
- zaświadczenie o waszych zarobkach.
Aby sprawa nabrała urzędowego biegu, trzeba także wnieść opłatę - to 600 zł (wpis stały). Ponadto pozew powinien być złożony w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach.
Warto też wiedzieć, że w trakcie sprawy sądowej żądanie separacji możemy zmienić na żądanie rozwodu, ale tylko wydania wyroku przez sąd I instancji. Pamiętajcie też o tym, że orzeczenie separacji nie przekreśla waszego małżeństwa. Jeżeli dojdziecie do wniosku, że warto spróbować jeszcze raz i się pogodzicie, możecie wystąpić do sądu o jej zniesienie. Wniosek do sądu okręgowego musicie złożyć wspólnie. Opłata wynosi 100 zł.
Rozwód
Oznacza fakt, iż strony przestają istnieć jako związek w sensie prawnym ze wszystkimi tego konsekwencjami. Decydujące dla orzeczenia rozwodu jest stwierdzenie przez sąd, że między stronami nastąpił nie tylko zupełny, ale i trwały rozkład pożycia.
Pozew składa się w sądzie okręgowym, w którego okręgu miało się wspólne miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z członków małżeństwa jeszcze tam przebywa. Kiedy tak nie jest - właściwy jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego (czyli na przykład męża, jeśli to żona występuje o rozwód). Jeżeli brakuje i tej podstawy - sąd miejsca zamieszkania.
W treści powininno się podać dane osobowe obu stron a także należy napisać, czy domaga się orzeczenia winy oraz jakich alimentów żąda się dla siebie i dziecka.
Opłata za pozew jest stała i wynosi 600 zł. Do pozwu należy dołączyć:
- skrócony opis aktu małżeństwa,
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,
- zestawienie kosztów utrzymania,
- dowód uiszczenia opłaty sądowej (kiedy członkowie małżeństwa rozejdą się bez orzekania o winie, sąd zwróci 300 zł temu, kto złożył pozew),
- odpis pozwu wraz z załącznikami dla drugiej strony.
Jeżeli istnieją widoki na utrzymanie związku, sąd wówczas może skierować członków do mediacji. W przypadku, gdy nie związek nie ma przyszłości - rozwód może nastąpić:
- bez orzekania o winie (na zgodny wniosek małżonków),
- z winy obojga małżonków,
- z winy jednej ze strony.
W wyroku sąd orzeka o:
- alimentach dla dziecka i drugiej strony,
- władzy rodzicielskiej, czyli ustala z kim dziecko będzie mieszkało i jak drugie z rodziców może się z nim kontaktować.
Natomiast sąd nie orzeknie rozwodu, jeśli:
- rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
- ma na tym ucierpieć dobro małoletnich dzieci,
- żąda go małżonek wyłącznie winny rozpadu związku, a drugi się na to nie zgadza.
Warto dodać, że kiedy pozwany małżonek nie stawia się na rozprawy, sąd może wydać wyrok zaoczny.
Alimenty
Przysługują one zarówno w czasie separacji, jaki i po rozwodzie. Natomiast różnica polega na czasie ich wypłacania.
- Przy przyznaniu alimentów ważne jest to, kto ponosi winę za rozpad pożycia;
- Jeśli żadne z małżonków nie zostało uznane za wyłącznie winnego tego rozpadu, wówczas to z nich, które znalazło się w niedostatku, może wystąpić o alimenty;
- Kiedy sąd orzekł, że wyłącznie winnym/winną jest Twój/Twoja mąż/żona, możesz domagać się alimentów już na tej podstawie, że separacja (rozwód) pogorszyła Twoją sytuację materialną. Warto podkreślić, że małżonek wyłącznie winny nie ma prawa do alimentów nawet wówczas, kiedy żyje w niedostatku;
- Obowiązek alimentacyjny kończy się z chwilą zawarcia nowego związku przez osobę uprawnioną do świadczeń. Jednakże, kiedy zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego, ten obowiązek wygasa z upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu, chyba że sąd z uwagi na wyjątkowe okoliczności (na przykład ciężka choroba uniemożliwiająca pracę) przedłuży termin;
- W przypadku separacji obowiązek alimentacyjny trwa nieograniczenie.
Komentarze