Bezrobocie - przyczyny, skutki, rodzaje, fazy bezrobocia. Wielu z nas narzeka na swoją pracę i z utęsknieniem czeka na urlop ale spora ilość osób, pozostających bez zatrudnienia, z chęcią zmieniłyby się z nimi miejscami. Bezrobocie, czyli niepodejmowanie w danej chwili pracy zarobkowej, jest zjawiskiem społecznym, mającym znaczące skutki zarówno dla samej jednostki, jak i całego społeczeństwa.
Czym jest bezrobocie i jak do niego dochodzi?
Bezrobocie jest sytuacją, kiedy dana osoba pozostaje bez pracy zarobkowej: nie wykonuje działania, które przynosi jej dochody. Pod pojęciem pracy rozumiemy zatrudnienie w pełnym wymiarze godzin, w części etatu, jako umowę o dzieło, umowę zlecenie lub oczywiście własną działalność gospodarczą. Do sytuacji zostania bezrobotnym dochodzi w różny sposób.
Pierwsza możliwość to zostanie bezrobotnym po ukończeniu edukacji. Zwykle absolwent szkoły średniej, zawodowej lub nawet absolwent studiów wyższych jest przez pewien czas osoba bezrobotną. Bezrobotnym można zostać również po upłynięciu czasu trwania umowy na czas określony. Pracodawca nie ma bowiem obowiązku jej przedłużenia. Niestety, dziś nawet umowa na czas nieokreślony nie daje nam gwarancji stałego zatrudnienia. Nasz szef może ją rozwiązać z różnych powodów, w tym za porozumieniem stron czy z powodu likwidacji stanowiska pracy. Ponadto, osobą bezrobotną możemy zostać po zlikwidowaniu naszego oddziału lub całej firmy. Znane jest także bezrobocie, związane ze zmianą miejsca zamieszkania, kiedy okazuje się, że w nowej lokalizacji nie ma zapotrzebowania na specjalistów z naszym wykształceniem oraz kompetencjami. Taka sytuacja może być przejściowa ale zdarza się, że w danym miejscu po prostu nikt nie jest zainteresowany konkretnymi produktami lub usługami.
Fazy bezrobocia
Zostanie osobą bezrobotną oraz pozostawanie nią przez dłuższy czas sprawia, że osoba pozostająca bez pracy przechodzi przez tak zwane fazy bezrobocia, jak określa to psychologia. Faza pierwsza to sytuacja jeszcze przez utratą pracy, nazywana obawą o zostanie bezrobotnym. Osoba taka spodziewa się zwolnienia, jest pobudzona, niespokojna, spada jej wydajność zawodowa. Faza ta oczywiście nie zawsze występuje. Drugą fazą jest szok po utracie pracy. Osoba taka czuje się pokrzywdzona, przygnębiona, upokorzona, pojawia się lęk o przyszłość oraz poczucie klęski. Faza trzecia określana jest jako efekt urlopu. To czas optymizmu, wchodzenia w sytuację bezrobotnego. Osoba w tej fazie zaczyna ochoczo przeglądać oferty pracy, jest pełna nadziei, że szybko znajdzie nowe zatrudnienie. Faza trzecia oczywiście może zakończyć się podjęciem nowej pracy. Jeśli tak się nie stanie, osoba bezrobotna przechodzi w fazę czwartą, czyli zniechęcenie i apatię, kiedy jej starania nie przynoszą skutku. Pojawia się pesymizm, bezrobotny przyjmuje postawę rezygnacyjną, pojawiają się problemy finansowe, zdrowotne i często także emocjonalne. Przedłużająca się faza apatii prowadzi do fazy piątej, czyli fatalizmu oraz stagnacji. Osoba bezrobotna przyzwyczaiła się do obecnej sytuacji, pojawia się poczucie beznadziejności, utrata zainteresowań oraz tendencja do izolowania się z życia społecznego.
Skutki bezrobocia dla jednostki i społeczeństwa
Bezrobocie jako sytuacja jednostki i sytuacja społeczna oddziałuje na osobę, jak i na społeczeństwie. Konsekwencje są negatywne ale i pozytywne. Negatywne skutki obejmują trudności materialne, czyli brak środków do życia. Spada również status materialny, bez względu na to, jak wysokie stanowisko wcześniej zajmowała osoba bezrobotna. Nawet jeśli nie podejmowała zatrudnienia, na przykład była studentem, spada jej status z osoby uczącej się na bezrobotną. Bezrobocie wywołuje również negatywne skutki psychiczne i emocjonalne. Osoba pozostająca bez pracy jest przygnębiona brakiem zajęcia, znudzona, popada w apatię, jest bierna, spada jej poczucie własnej wartości oraz samoocena.
Co ciekawe, bezrobocie może także pozytywnie wpłynąć na daną osobę - pozytywne skutki bezrobocia. Może zaszczepić w niej potrzebę do samokształcenia, do podjęcia dodatkowych studiów lub zrobienia kursów. To także bodziec do zastanowienia się nad podjęciem własnej działalności gospodarczej. Poza tym, działa motywująco na pracowników, którzy obawiają się zwolnienia i pracują jeszcze lepiej, wydajniej, efektywniej.
Rejestracja bezrobotnego w PUP
Każda osoba, pozostająca bez pracy, powinna zarejestrować się w Powiatowym Urzędzie Pracy, adekwatnym do jej miejsca zamieszkania. Pozwoli to nie tylko na zyskanie ubezpieczenia ale przede wszystkim umożliwi znalezienie pracy poprzez oferty w PUP jak i da dostęp do szerokiego spektrum narzędzi aktywizacji zawodowej, w tym staży, szkoleń, prac interwencyjnych, finansowanych kursów oraz studiów podyplomowych czy jednorazowych dotacji na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej.
Wykorzystać swoją szansę
Jak widać, bezrobocie ma zarówno negatywne, jak i pozytywne skutki dla jednostki i społeczeństwa. Jeśli mamy z nim do czynienia, na przykład jesteśmy osobą bezrobotną, naszym zadaniem jest wyciągnąć wnioski z zaistniałej sytuacji i zmienić ją na lepszą, czyli odpowiednio wykorzystać. Możemy zdecydować się na interesujący kurs lub rozważyć otwarcie własnej firmy dzięki dotacjom z Urzędu Pracy. Być może to dobry moment na spełnienie marzeń o własnej firmie, których wcześniej obawialiśmy się wcielić w życie.
Komentarze